Windenergie in Twente.

De RES (Regionale Energie Strategie) Twente* geeft het advies om 60% wind en 40% zon te realiseren. Dit is echter verre van wat het college van Enschede van plan is, want tot nu toe is slechts één (mogelijk) zoekgebied langs de N18 aangewezen waar maximaal drie windmolens kunnen komen. Dit betekent dat Enschede wil gaan voor 20% wind en 80% zon. Extra lastig is deze verdeling omdat juist zonne-energie de netcapaciteit sneller overbelast.

'Waarom toch?' zult u vast denken. Ik denk dat ik u dit vrij makkelijk kan uitleggen. Tijdens de laatste gemeentelijke verkiezingen heeft BBE (Burger Belangen Enschede) 10 zetels gehaald, waarbij in de campagne vaak genoemd is dat zij geen windmolens willen. En net als de vorige periode leveren zij dezelfde wethouder Duurzaamheid, Niels van den Berg. Voordat de nieuwe wethouders werden geïnstalleerd heeft uw GroenLinks op 7 juni 2022 een motie van treurnis tegen deze wethouder ingediend, want de vorige periode is er ook veel te weinig gedaan op dit onderwerp. Wij hadden de hoop dat het nieuw te vormen college dan iemand anders verantwoordelijk zou maken voor het onderwerp, maar helaas. De afgelopen weken werd opnieuw duidelijk dat deze wethouder vooral zo lang mogelijk wil wachten. Belangrijk maar verdrietig om te vermelden: tijdens de gemeentebegroting die werd behandeld in november 2022 stonden er zelfs nullen ingevuld bij Duurzaamheid.

Zoekgebieden Wind

Op 15 mei 2023 zijn er onder voorbehoud Zoekgebieden Wind vastgesteld. Dit ging erg vreemd en vrij gehaast, want we hebben als raadsleden geen bijpraatsessie, stedelijke commissie of iets dergelijks vooraf gehad. Inwoners hebben ook geen kans gehad om in te spreken of te worden bijgepraat. Men vond dat het onderwerp in de vorige raadsperiode al voldoende behandeld was en wilde dit voor 1 juli behandeld hebben wegens een door de provincie gestelde deadline. Als gemeenten vóór deze datum geen gebieden voor windenergie aanwijzen dan nemen provincies namelijk de regie hierop over. Ik heb als woordvoerder Duurzaamheid voor de bespreking van Zoekgebieden Wind met bijna alle partijen contact gezocht om te benoemen dat hier een degelijk voortraject bij hoort, zeker bij een onderwerp zo gevoelig als dit, en daarmee was eigenlijk iedereen het wel eens. Tevens wist ik van een ambtenaar dat de deadline van 1 juli flexibel is, want als gemeenten er mee bezig zijn was er ruimte voor een paar weken extra. Ook was in de agenda duidelijk dat er nog mogelijkheden waren dit raadsvoorstel in juni te behandelen. Een week later zou de concept RES 2.0 informerend besproken worden. Hierin staat duidelijk benoemd dat er in Twente 60% windenergie nodig is. Tijdens het vaststellen van de agenda ben ik naar voren gelopen om te zeggen dat dit onderwerp nog niet rijp is voor besluitvorming, maar helaas vond de gehele coalitie wel dat het besproken kon worden, waarin ze de lijn van de wethouder volgden. Het raadsvoorstel met het gebied langs de N18 is nu vastgesteld, onder voorbehoud, want het college wil eerst nog een onderzoek afwachten dat (hopelijk) begin 2024 door het Rijk afgerond is. Nu wél beginnen en de normen iets ruimer nemen zou ook kunnen, maar dat wil men niet. Ik vraag me af hoe eerlijk dit besluit is richting onze inwoners, want straks kan blijken dat er alsnog meer windmolens in Enschede moeten komen om de doelstellingen te halen en dit eerlijker te verdelen over Twente. Die informatie eerlijk en duidelijk delen met onze inwoners lijkt me toch vele malen beter.

En er was ook nog een actie van Extinction Rebellion Enschede! Natuurlijk moet ik niet vergeten te vertellen over dit gebeuren: op het moment dat ik mijn bijdrage mbt de Zoekgebieden Wind deed, kwam er vanaf de publieke tribune een spandoek de lucht in met behulp van heliumballonnen, waarmee opgeroepen werd tot actie. Er waren veel geschrokken reacties in de raadszaal, maar daaronder waren er ook meerdere mensen boos op mij omdat ze dachten dat ik dit geregeld zou hebben. Later bij de na-borrel werd er gesproken over een zeer onveilige situatie en mijn medeplichtigheid aan een misdrijf. Het was zeer onprettig deze zware beschuldigen te krijgen en te merken dat meerdere van mijn collega’s liever boos zijn op mij dan de klimaatcrisis serieus te nemen.

Concept RES 2.0

Op 22 mei 2023 hebben we in de stedelijke comissie 'Fysiek' de concept RES 2.0 voor een deel besproken. Mijn bijdrage hier vond ik erg goed gaan, dus kijk vooral de sessie terug zou ik zeggen! Dan is er ook te zien hoe Mart van Lagen (CDA Enschede) mij beschuldigd van bangmakerij, waarop ik hem teruggeef dat hij niet boos moet zijn op de boodschapper en ik de wethouder zie als verantwoordelijke voor het degelijk informeren van de raadsleden. Helaas blijkt tijdens deze sessie dat onze wethouder niet van plan is zich te houden aan de RES 2.0 afspraken, want hij wil de energievisie als basis vasthouden en daarbij maximaal 20% wind invullen. Hij noemt ook dat de rest van Twente de windenergie mag oplossen en hij vind zelfs dat we te snel gaan.

U zult snappen dat ik me soms zeer machteloos voel en wel toe ben aan de zomervakantie. Maar deze zomer wil ik ook benutten om me verder in te lezen en te bedenken welke handige stappen er nog wél te maken zijn op duurzaamheid in Enschede. Wie mij daarbij wil meehelpen is van harte welkom! Mag op inhoud, maar mag ook door lekker voor me te koken of me veel sterkte toe te wensen. Mijn netwerk binnen o.a. GroenLinks begint goed te groeien, met name op duurzaamheid en cultuur. Het is verfrissend en inspirerend om te horen hoe andere raadsleden omgaan met lastigheden en heerlijk om bij elkaar frustratie en verdriet kwijt te kunnen. Met Groenlinks Tweede Kamerlid Suzanne Kröger heb ik afgesproken om een dag mee te gaan lopen in Den Haag, en zij wil ook naar Enschede komen voor een bijeenkomst over duurzaamheid.

Tot slot: we hebben mooie winstgevende en sociale windprojecten nodig die het goede voorbeeld geven. Laat me graag weten bij welke plekken ik hiervoor langs zou moeten gaan. Enige tijd terug was ik samen met Erik Kemp van Volt op werkbezoek in Nieuwleusen bij www.nieuwleusensynergie.nl, dat was heel erg inspirerend. Kijk vooral eens rond op hun site.

 

*De partners van de RES Twente hebben twee hoofddoelstellingen voor 2030:
1: Gezamenlijke doelstelling om minimaal 1,5 TWh aan duurzaam opgewekte elektriciteit in Twente realiseren.
2: Realiseren van de koers in de Regionale Structuur Warmte, i.c. een potentieel aan warmtevoorziening van 100.000 woningequivalenten via het Regionale Warmtenet en nog eens 100.000 door de inzet van biogas/groengas. www.energiestrategietwente.nl