Onlangs zijn de coalitie-onderhandelingen waar GroenLinks bij betrokken was, beëindigd. Het bleek dat BBE, D66, VVD en CU onvoldoende geduld hadden om er met ons uit te komen. Met name over het sociaal domein is gesproken en daarbij kwam naar voren dat de opvattingen ver uiteen lagen. GroenLinks wil dat de politiek een lange termijnvisie heeft op het sociaal domein. Als dit beter gaat werken, dan worden inwoners minder afhankelijk van zorg of ondersteuning: (dure) problemen worden voorkomen.
We zijn niet van de afdeling kortzichtig bezuinigen, ook al neemt het financiële tekort binnen het sociaal domein langzaam toe.
Om het sociaal domein op termijn financieel beheersbaar te houden, moet het beter gaan werken. Andersom: keuzes maken die inhoudelijk resultaat opleveren, betekent dat je niet alleen op de centen let. Vroegsignalering en preventie zijn nodig, bijvoorbeeld op scholen, zodat kleine problemen niet de kans krijgen om grote problemen te worden. Mantelzorg is belangrijk. Steeds gaat het erom afhankelijkheid van intensieve zorg en ondersteuning voor te zijn.
Hoe bevorderen we participatie en zelfredzaamheid? Het lukt in Enschede nog vaak niet om pragmatisch met deze vragen om te gaan. De gemeente moet beter gaan kijken naar oplossingen voor inwoners. GroenLinks wil doen wat nodig is om hen gezonder en zelfstandiger te maken. Werk, wonen, armoede en schulden zijn daarbij nog ondergewaardeerde aandachtsgebieden. Als daar problemen mee zijn, gaat het niet goed en ligt afhankelijkheid van wijkteams, hulpverlening en zorg op de loer. Waar dingen verkeerd gaan met werk en inkomen, gaan ze ook eerder mis op andere vlakken. Denk bijvoorbeeld aan de opvoeding van de kinderen. WMO en Jeugdwet hangen samen met de uitvoering van de Participatiewet.
Een bijstandsgezin dat niet met gezond verstand wordt geholpen om uit de schulden te blijven en aan de slag te komen, krijgt het steeds moeilijker. Toegankelijk en breed bekend armoedebeleid op basis van de aanbevelingen van het Nibud, goede schuldhulpverlening en ondersteunend bijstandsbeleid (met opleidingsmogelijkheden in plaats van zware sancties) zijn cruciaal. GroenLinks denkt bijvoorbeeld aan een maatwerkbudget dat professionals kunnen inzetten om armoede te voorkomen, naar voorbeeld van gemeente Zaanstad. Heeft de gemeente een gigantische sanctie opgelegd, niet omdat het rechtvaardig is, maar omdat het moet van de wet? Dan moet de mogelijkheid bestaan die te betalen uit dit budget. Zonder verordening, beschikking of regelgeving doen wat nodig is om te voorkomen dat inwoners jarenlang aan de grond zitten, niet vooruit komen en mogelijk minder gezond worden. Ook een kleinigheid kan nodig zijn: een treinkaartje kopen, zodat iemand naar een sollicitatiegesprek kan gaan.
Er zijn ook onderwerpen waar de gemeente zich weer mee moet gaan bemoeien. Waar inburgeraars aan hun lot worden overgelaten door de gemeente, is de kans groot dat ze onvoldoende kansen opbouwen om zelfstandig mee te doen. De taaltrajecten die zij zelf moeten aanschaffen hebben niet altijd de kwaliteit die nodig is. Daarop kan regie worden gevoerd. Dit gebeurt nu helaas niet of nauwelijks. En zo zijn er nog veel meer kansen in het sociaal domein. Graag zorgen we ervoor dat die beter worden benut.