Voorzitter,

We bespreken de laatste zomernota van deze coalitieperiode, en daarmee de kaders voor de begroting die vooral door het volgende college zal worden uitgevoerd. Een zomernota die volledig in het teken staat van forse bezuinigingen. Bezuinigingen die wij als gemeente moeten doorvoeren omdat het Rijk ons als gemeenten het ravijn in duwt. We leggen jaarlijks tientallen miljoenen toe op taken die het Rijk ons verplicht uit te voeren. Geld dat we niet meer kunnen besteden aan bijvoorbeeld voorzieningen in de buurten, voldoende zwemwater of het verder vergroenen van de stad.

Het Rijk dwingt ons om zware, moeilijke en onwenselijke keuzes te maken, die veel pijn doen in onze gemeente.

Voor GroenLinks is het hierbij van het grootste belang dat minima, zwakkeren en hulpbehoevenden worden ontzien, en dat we blijven werken aan een duurzame toekomst.
Voor het overgrote deel is het het college gelukt met een afgewogen voorstel te komen dat daaraan voldoet. En tegelijk investeringen in bijvoorbeeld wonigbouw, kansengelijkheid, groen en klimaatadaptatie overeind houdt. GroenLinks kan voor 99% met de voorliggende zomernota meegaan, maar hoopt ook dat er ruimte is voor een paar kleine aanpassingen. Klein als in financieel klein: de amendementen die wij (mede) indienen betreffen gezamenlijk slechts 3,5 ton van de in totaal €50 miljoen aan bezuinigingen en ombuigingen die we nu in twee zomernota's achter elkaar hebben moeten invullen. Maar ze zijn zeker niet klein in de betekenis voor degenen die het raakt. GroenLinks vraagt deze raad om de voorgenomen bezuinigingen op Vizier, Vluchtelingenwerk en Slachtofferhulp te schrappen, en deze te vervangen door bijvoorbeeld een minimale taakstelling op openbare ruimte en een kleine bijdrage vanuit de budgetten voor de raad en het college.

  • Vizier biedt onmisbare hulp aan mensen die slachtoffer zijn van discriminatie en draagt bij aan bewustwording. Het korten van de subsidie betekent voor Vizier een verlies aan capaciteit om meldingen op te pakken, terwijl ze momenteel al minder subsidie ontvangen dan de landelijke norm. Deze bezuiniging schoffeert inwoners die slachtoffer zijn van discriminatie.
  • Slachtofferhulp is voor veel slachtoffers –maar ook omstanders en getuigen– van misdrijven, ongelukken en rampen een eerste steun en aanspreekpunt. Hoewel het schrappen van de subsidie misschien geen directe gevolgen heeft, maken we ons er geheel afhankelijk van of andere gemeenten slachtofferhulp wel blijven steunen. We schuiven onze verantwoordelijkheid van ons af en hopen maar dat niet teveel anderen hetzelfde doen.
  • Vluchtelingenwerk, tot slot, biedt onder andere statushouders juridische begeleiding bij gezinshereniging. Deze ondersteuning wil het college schrappen. Met als gevolg dat statushouders zich minder kunnen richten op hun inburgering, wat hun kansen op duurzame uitstroom naar werk verkleint. Naast het menselijk leed, schieten we ons met deze bezuiniging mogelijk ook nog eens stevig in de voet.

Naast deze drie in onze ogen onwenselijke –en vanwege de kleine bedragen ook nog eens onnodige– bezuinigingen, ziet GroenLinks geen heil in het plaatsen van (grote) reclameborden langs de A35 en invalswegen. Dit is in onze ogen echt een aantasting van de ruimtelijke kwaliteit en het imago van onze gemeente. Wat ons betreft komt er niet meer, maar minder reclame in onze openbare ruimte. In deze digitale tijden hebben bedrijven meer dan voldoende andere manieren om zich aan ons op te dringen, zonder daarvoor ook nog eens de openbare ruimte te hoeven ontsieren. Ook staat het ongebreideld aansporen van consumptie haaks op de duurzaamheidsopgaven waar wij met z'n allen voor staan.

D66 zal zometeen mede namens ons een amendement indienen om de bezuinigingen op Vizier en Vluchtelingenwerk (grotendeels) te schrappen. Wij dienen bij deze onze amendementen in om de bezuiniging op Slachtofferhulp te schrappen en te dekken door een minimale taakstelling op de ondersteuning voor college en raad, en om het plaatsen van de reclameborden langs de A35 en invalswegen te schrappen en te dekken door een 0,5% taakstelling elders binnen Beheer en Onderhoud Openbare Ruimte. Het amendement mbt Slachtofferhulp wordt mede ingediend door de PvdD, PVV en Enschede Anders, het amendement mbt de reclamemasten door de PvdD en D66. GroenLinks dient aanvullend nog een aantal moties van de PvdA mede in: mbt onze zorgen rondom de voorgenomen bezuiniging op de speeltuinen en betreffende de juridische procedure tegen de provincie rondom het windpark Aamsveen, die we niet uit het duurzaamheidsbudget moeten bekostigen.


Voorzitter,

Bij de presentatie van de huidige coalitie werden mooie woorden gesproken: er was bewust gekozen voor een minimale meerderheid en voor een akkoord op hoofdlijnen, zodat de coalitie zich kwetsbaar moest opstellen en niet alles dichtgetimmerd zou zijn. Er zou veel ruimte worden gegeven aan de oppositie om ook met voorstellen te komen, die dan mogelijk met wisselende meerderheden kunnen worden aangenomen. Nogmaals mooie woorden, we zijn benieuwd wat ze vanavond waard zijn.

GroenLinks roept de coalitiepartijen op, in het bijzonder nu we voor zulke ingrijpende bezuinigingen staan, om deze gedane beloften nog eens ter harte te nemen. Zodat we vanavond of morgen niet alleen een zware en pijnlijke, maar ook breed gedragen zomernota kunnen vaststellen. En het college daarmee ook brede steun te geven deze uit te werken tot een begroting.

Het wordt ons als raad en oppositie niet makkelijk gemaakt om andere keuzes te maken. Het voelt bijna alsof we alleen maar kunnen tekenen bij het kruisje. In het raadsvoorstel worden namelijk geen alternatieven geschetst, wat echt een zwaar gemis is bij een dergelijk belangrijk en ingrijpend voorstel. Er ligt wel een lijst met 54 alternatieve bezuinigingen, die ik pas na het stellen van technische vragen heb mogen inzien. Maar die voorstellen worden niet onderbouwd en beschreven. Ook geeft het college geen enkel inzicht in de afwegingen die er toe hebben geleid dat deze bezuinigingen blijkbaar minder wenselijk waren dan degene in de zomernota. Hoe moeten wij ons werk doen, een integrale afweging kunnen maken, als ons deze essentiële informatie wordt onthouden?

Het college wil de lijst niet publiekelijk maken omdat die herleidbaar zou zijn naar specifieke personen of organisaties. Ik heb de lijst nog eens goed doorgenomen, maar van de 54 voorstellen is er slechts 1 waarbij duidelijk is welke specifieke persoon/personen daarmee worden geraakt. Schrap die ene dan van de lijst, dan kan de rest wat GroenLinks betreft echt openbaar. Waarom al die angst bij het college? Omdat dan inzichtelijk wordt welke keuzes het college minder wenselijk achtte dan bezuinigen op Vizier of Vluchtelingenwerk? Sorry, maar dat is toch gewoon het politieke debat dat wij hier voeren? Voor het oog van de samenleving een afweging maken, en daar ook verantwoording voor durven te nemen? GroenLinks doet een stevige oproep naar het college om de lijst als nog openbaar te maken. Al is het maar zodat we bij het begrotingsdebat alsnog wat reparaties kunnen uitvoeren.

Tot slot voorzitter, nog een gedachtenspinsel. Als alle gemeenten dit jaar met een sluitende begroting komen, dan kan het Rijk denken: "er is toch niets aan de hand, de gemeenten krijgen toch voldoende budget?" Hoe houden we dan de lobby en urgentie levend richting het Rijk dat het toch echt anders moet?

Dank u!

 

[Nota bene: de moties over juridische hulp aan statushouders en de proceskosten rondom windpark Aamsveen zijn aangenomen. Die voor Vizier en Slachtofferhulp en tegen reclame op grote verkeersborden helaas niet.]